ลูกประคบสมุนไพรเป็นภูมิปัญญาไทยที่มีมาแต่โบราณ เป็นการนำสมุนไพรพื้นบ้านชนิดต่างๆ มาใช้ประโยชน์ในการคลายกล้ามเนื้อ ลดอาการปวดเมื่อยการผลิตลูกประคบเพื่อจำหน่ายโดยทั่วไปจะใช้สมุนไพรที่ผ่านการทำให้แห้ง เพื่อความสะดวกในการเก็บรักษาและสามารถผลิตได้เป็นจำนวนมาก แต่ปัจจุบันผู้บริโภคได้ให้ความสนใจการใช้สมุนไพรสดมากขึ้นลูกประคบแบบสมุนไพรสดจึงเป็นที่ต้องการของผู้บริโภค การผลิตลูกประคบแบบสมุนไพรสด จะใช้สมุนไพรสดมาตำหรือบุบให้เนื้อสมุนไพรแตกออกหรือหั่นให้มีชิ้นขนาดเล็ก แล้วห่อด้วยผ้าฝ้ายหรือผ้าดิบและมัดให้แน่น แล้วใช้ทันที ลูกประคบสมุนไพรสด จะมีระยะเวลาการเก็บรักษาสั้น ประมาณ 3 - 7 วันและต้องเก็บโดยแช่เย็น เพื่อป้องกันสมุนไพรบูดเน่าไม่สามารถผลิตและวางจำหน่ายได้เป็นเวลานาน ส่วนมากผลิตเพื่อใช้ในสปาหรือสถานที่นวดแผนโบราณ ถ้าต้องการยืดอายุการเก็บรักษาลูกประคบสมุนไพรสดไว้ได้เป็นเวลานานหลายเดือน ต้องทำให้ลูกประคบสมุนไพรสดปราศจากเชื้อจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดการเน่าเสีย

การยืดอายุลูกประคบสมุนไพรสดให้สามารถเก็บไว้ได้นานหลายเดือน โดยการผลิตเป็นลูกประคบสมุนไพรสดแบบบรรจุกระป๋องหรือถุงรีทอร์ต ซึ่งต้องใช้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการฆ่าเชื้อจุลินทรีย์ (sterilization) ลูกประคบสมุนไพรสดบรรจุกระป๋องหรือถุงรีทอร์ต ที่ได้จะไม่พบเชื้อจุลินทรีย์ที่ทำให้เกิดการเน่าเสีย และยังคงมีน้ำมันหอมระเหย มีสีและกลิ่นที่ดีของสมุนไพรสดสามารถเก็บรักษาผลิตภัณฑ์ไว้ได้นาน ปลอดภัยต่อผู้บริโภคและสามารถส่งไปจำหน่ายได้ง่ายทั้งในและต่างประเทศ กรมวิทยาศาสตร์บริการ มีผลงานวิจัยการผลิตลูกประคบสมุนไพรสดบรรจุกระป๋องหรือถุงรีทอร์ต ที่สามารถถ่ายทอดเทคโนโลยีกระบวนการผลิต ระบบคุณภาพ พร้อมทั้งให้คำปรึกษา ให้กับผู้ประกอบการที่สนใจ

ติดต่อเจ้าของผลงานได้ที่
นางจิตต์เรขา ทองมณี
สำนักเทคโนโลยีชุมชน กรมวิทยาศาสตร์บริการ
75/7 ถนนพระรามที่ 6 เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400
โทรศัพท์ : 0 2201 7110
โทรสาร : 0 2201 7102
E-mail : jitrekha@dss.go.th