ความหนาวเย็น แห้งแล้ง และสภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้อต่อการเพาะปลูก ทำให้ข้าวไร่บนพื้นที่สูงให้ผลผลิตต่ำกว่าที่ควรจะเป็น ข้าวสารที่มีอยู่เพียงน้อยนิดก่อให้เกิดปัญหาข้าวไม่พอกิน เงินที่เก็บหอมรอมริบไว้เพื่อเป็นค่าเล่าเรียนลูก ต้องถูกเจียดมาซื้อข้าวแทน รายได้ที่ไม่เพียงพอเช่นนี้ กลายเป็นแรงผลักให้ชาวบ้านจำนวนมากในพื้นที่สูง เช่น ชุมชนในโครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนา อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน ต้องทิ้งบ้านเพื่อขายแรงงานในเมืองกรุง

ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ สวทช. ได้ดำเนินโครงการถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตข้าวไร่เชิงอนุรักษ์ให้แก่เกษตรกรในพื้นที่โครงการศูนย์ภูฟ้าพัฒนา บนพื้นที่ทำกินของเกษตรกรกว่า 2,000 ไร่ เพื่อบรรเทาภาวะขาดแคลนข้าวเพื่อบริโภค